چندی پیش در پاریس کتابی به زبان فرانسه با نام «اخترشناسان بزرگ جهان» منتشر شده بود. کتاب را که ورق زدم خیام، ریاضیدان، اخترشناس و شاعر رباعیهای زیبا که جهانی شدهاند یکی از نخستین کسانی بود که در این کتاب شرح زندگی و کارهایش آمده بود. داستان زندگی خیام با ترجمه یکی از گفتههای او آغاز میشود: «در آرزوی روزی هستم که رصدخانهای داشته باشم و باغی پرگل. آسمان را سیر کنم با جامی در کف و زیبارویی در کنار.» برای یافتن پاسخی به این پرسشها به سراغ دکتر حیدری ملایری، فیزیکدان رصدخانه پاریس رفتم.