سالروز خاموشی آیت الله طالقانی را به همه هم میهنان تسلیت می گویم
صدر حاج سيد جوادي
طالقاني اهل تكروي و مديريت آمرانه نبود
احمد صدر حاج سيدجوادي از اعضاي نهضت آزادي ايران در ابتداي اين مراسم با بيان اينكه مرحوم طالقاني از نظر تقسيمبندي اجتماعي يك روحاني و عالم ديني به شمارميرفت، وي را از ساير علما و روحانيون متمايز دانست و گفت: آن مرحوم پس از گذراندن دورهها و دروس متعارف حوزه علميه و رسيدن به درجه اجتهاد، برخلاف بيشتر روحانيون كه يا همان رشتهها را -كه شامل تفسير قرآن نبوده- تا رسيدن به مدارج بالاتر ديني ادامه ميدهند يا آموختههايشان را از طريق وعظ يا تدريس وسيله گذران زندگي قرار ميدهند، به تدبير در قرآن به عنوان منبع اصلي معرفت ديني و راهنماي بيبديل شناخت خدا و انسان روي آورد.وي تصريح كرد: آيتالله طالقاني جزو نخستين و معدود كساني بود كه اين كتاب گرانقدر آسماني را به جاي خاك خوردن در طاقچهها و قفسهها يا خوانده شدن به نيت ثواب و بدون فهم معاني والاي آن، تبيين پندار و كردار شخصي با مضامين انساني آن را بر صحنه اجتماع آورد و تلاش كرد كه با استفاده از دانش روز و توجه به مسايل عيني جامعه، برداشتهاي نويني از قرآن براي هدايت جامعه به ويژه تحصيلكردگان و جوانان به دست دهد.به گفته صدر حاج سيد جوادي؛ ويژگي دوم طالقاني تعامل فكري او با روشنفكران و دانشگاهيان است و از اين منظر ميتوان او را يكي از پيشگامان و آغازگران همكاري حوزه و دانشگاه به شمار آورد.وي افزود: برخلاف روش معمول خطيبان و واعظان ديني كه به صورت يكطرفه سخنانشان را به گوش شنوندگان ميرسانند، او با مخاطبانش به گفتوگو مينشست و تبادل انديشه ميكرد، نتيجه اين روش آن بود كه هم او از عقايد روشنفكران آگاه ميشد و هم بر افكار روشنفكران اثر ميگذاشت.اين عضو ارشد نهضت آزادي ايران ورود آيتالله طالقاني به سياست را به عنوان بخشي از تكليف ديني، ويژگي سوم آن مرحوم برشمرد و اظهار داشت: طالقاني به عكس اكثر روحانيان معاصر كه سياست را ميداني آلوده كننده يا خطر ناك ميدانستند، با شهامت وارد اين گود شد و رنجهايش را به جان خريد، به طوري كه 10 بار در طول عمر 63 سالهاش روانه زندان شد و ساليان درازي را در حبس و تبعيد گذراند.وي افزود: او در جنبش ملي شدن صنعت نفت در فعاليتهاي پس از كودتاي 28 مرداد در نهضت مقاومت ملي در شكلگيري و پيروزي انقلاب اسلامي ايران و در دوران پس از بهمن 57 تا لحظه در گذشتش همواره نقشي موثر در صحنه سياسي ايران ايفا كرد.صدر حاج سيد جوادي، طالقاني را جزو نخستين كساني دانست كه مساله فلسطين را در ايران مطرح كرد و به جذب كمك مالي براي رزمندگان فلسطيني پرداخت.وي با بيان اينكه ويژگي چهارم او اعتقاد به وحدت، تحزب، سازماندهي و رعايت ضوابط كار جمعي بوده است، خاطر نشان كرد: بر همين پايه، او به همراه ياران صديقش مرحومان بازرگان و سحابي از بنيانگذاران نهضت آزادي ايران در سال 1340 بود، آن زندهياد بدون آن كه به خاطر كسوت روحانيت حق ويژهاي در سياستگذاريها و تصميمگيريها براي خود قايل باشند و مطالبه كنند، وظايف تشكيلاتي را همانند اعضاي ديگر حزبي به بهترين شكل انجام ميداد و اهل تكروي و مديريت آمرانه نبود.
